Sözcü Gazetesini Kim Dağıtıyor?
İzmir’de yaşıyorum, yani her şey biraz daha sakin ama bir o kadar da kaotik. Ama işin içine gazeteler girince, sakinliğimi kaybetmeye başlıyorum. Özellikle Sözcü gazetesinin sokakta elden ele nasıl dağıldığını düşündükçe, hayal gücümde bir fırtına kopuyor. Sözcü gazetesini kim dağıtıyor? Yani, gerçekten kim dağıtıyor? Evet, kafamda bazen böyle sorular dönüp duruyor ve tabii ki biraz da espri yapmadan duramıyorum.
Gazetelerin Sokaklardaki Rolü
İzmir’de sabahları işe gitmek, sabah kahvemi alıp 9:00’da metroya binmek, bir tür sabah seremonisi gibidir. Herkes kendi dünyasında. O kadar ki, karşımdan gelen adamın elinde bir gazete var mı, yok mu, onu bile fark ediyorum. Ama işte Sözcü, o gazete her zaman dikkatimi çekiyor. Hele o “şu gazeteyi al, biraz okur musun?” tavrı, hani – ama gerçekten kim dağıtıyor bu gazeteyi? Bazen gerçekten merak ediyorum, her sabah birilerinin sokaklarda gazete dağıtma çabaları, bu kadar büyük bir mücadele mi?
Geçen gün, bir kafede otururken aklıma geldi. Sözcü gazetesini kim dağıtıyor? Herhangi biri mi? Yoksa sadece birileri görevli olarak mı? Yoksa gizli bir gazete dağıtımcı ağımı var? Hani şu “sadece gazete alırken fark ettiğimiz ama işin gerçeğini asla bilmediğimiz” türden bir şey olabilir mi? Kafamda tüm bu sorularla, kahvemi bir yudum aldım, gözlerimle gazetecinin oradaki her hareketini izledim.
Gazete Dağıtıcısı Kimdir?
Bunu düşündükçe, bir arkadaşımın dediği geldi aklıma. “Vallahi her sabah bulvarlarda gazete dağıtan çocuklar var. Bir yerden çıkarlar, bir yerden kaybolurlar, adeta bir hayalet gibi!” demişti. Evet, bu gazete dağıtıcıları gerçekten öyle, değil mi? Çoğu zaman sadece gazeteyi elinden alırız, teşekkür ederiz, ama bir adım sonra o çocuk (veya yetişkin) birden kaybolur. Sanki gazetenin dağıtımını değil, bir gizli görevi yerine getirmiş gibi kaybolurlar. Onları bir daha asla göremezsiniz. Öyle bir dağıtım şekli ki bu! Toptan kaybolan bir “sokak kahramanı” gibi.
Bir gün, gazeteyi elinden aldım, şöyle bir göz attım ve Sözcü gazetesini kim dağıtıyor? diye sordum. “Hah, ne yapayım abi, ben dağıtıyorum işte!” dedi adam, bir yandan cebinden telefonunu çıkarıp, bir yandan da “yeni siparişlerim” diye birkaç numara yazıyordu. O an fark ettim ki, aslında Sözcü gazetesini kim dağıtıyor sorusu, basit bir soru değilmiş. Her şeyin içinde bir hikaye varmış!
Sosyal Medya’dan Sokaklara: Dağıtıcılar Arasında Kimse Fark Edilmiyor
İzmir’de ya da başka bir şehirde, gazete dağıtıcılarının işleri de sosyal medya sayesinde biraz daha görünür oldu. Evet, tam olarak şunu demek istiyorum: Gazeteleri dağıtanlar, gizli kahramanlar gibi ama kimse onları takmıyor. Bir kafede çalışırken, genelde “Yok, Sözcü gazetesini kim dağıtıyor” demek yerine, herkes sosyal medyada “#SözcüOkur” etiketiyle paylaşım yapıyor.
Bir gün, oturduğum kafede, bir arkadaşım gerçekten ciddi bir şekilde söyledi: “İzmir’in sokaklarında herkes farklı bir iş yapıyor, ama gazete dağıtıcıları hiç takılmıyor. Bence bir değişim vakti geldi!” O an fark ettim ki, aslında her gazete dağıtıcısı kendi kişisel mikrokozmosunu yaratıyor, ama bu gazeteler genelde sadece ‘tüketilmesi gereken’ bir şey olarak görülüyor. Oysa gazete dağıtıcısı da aslında çok farklı bir iş yapıyor. İşte burada, o arkadaşımın “bir değişim vakti” çıkışı, çok anlamlıydı. Belki de gazeteleri sadece elden ele değil, bir başka şekilde de anlamalıyız.
“Sözcü”nün Arka Yüzü
Şimdi, biraz daha derine inelim. Çevremde gazete dağıtıcıları ile ilgili şunu gözlemliyorum; belki de bu dağıtıcılar, sadece gazete taşımakla kalmıyor, aynı zamanda bilgiyi sokaklara taşıyor. Belki de Sözcü gazetesini kim dağıtıyor? sorusunun cevabı, aslında sokak kültürünü anlamamıza da yardımcı oluyordur. Birçok kişi gazetesini alırken, “ne haber” diyerek göz gezdiriyor, sonra hayatına devam ediyor. Ama o dağıtıcı çocuklar, o gazetenin her bir satırına dikkatle bakıp bir şeyler öğreniyorlar. Belki de onlara büyük bir sorumluluk veriliyor, biz fark etmiyoruz.
Sonuç Olarak: Kim Dağıtıyor, Kim Okuyor?
İzmir’in kalabalık caddelerinde gazete dağıtıcılarını görmek, bazen bir komedi gösterisi gibi geliyor. Sözcü gazetesini kim dağıtıyor sorusu, aslında bu işin arka planındaki gizemli, pek fazla konuşulmayan, sıradan ama bir o kadar da önemli kısmı anlatıyor. Gazete dağıtan herkesin, sokakların sessiz kahramanı olduğuna inanıyorum. Kimisi meslek olarak, kimisi sadece yardımcı olarak, kimisi de sırf biraz ekmek parası kazanmak için dağıtıyor.
Ama bence en önemlisi, gazeteyi alırken o çocuğun gözlerine bakıp, bir saniye durup düşünmek. Kim bilir, belki de o gazetede yazanlar, gerçekten hayatımıza dokunmak istiyordur.